Over het schommelen van oude treinen

[gidjuh]

De laatste keer dat ik een mat'64 zat, is ongeveer een jaar terug. Ongeveer twee jaar geleden zat ik in Duitsland voor het laatst in een ET420 van de S-Bahn Rhein-Main. Beide treinen hebben gemeen, dat de eersten in de 1960er jaren gebouwd werden.
Wat me ook opvalt in vergelijking met nieuwe treinen (GTW, SLT) is dat de voornoemde oude treinen zo aangenaam schommelden. Ze wiegen! Ze zweven over de rails! Die nieuwe treinen, die kleven zo op de rails, ik voel elke kleine bocht, elke hobbel om het maar even zo te noemen.
Hoe komt dat? Welke fenomenale techniek zorgt in die oude treinen voor dat lekkere wiegen? En waarom wordt die niet meer gebruikt? Weet iemand dat?

[Roberta]

Dat heeft voornamelijk te maken met de (politieke) wens (?) van reizigers om lage vloertreinen in te zetten.

"Ouderwetse" treinen zijn gebouwd uit bakken die gedragen worden door draaistellen. In de draaistellen zijn de wielen afgeveerd aan het draaistelframe, het draaistelframe is op zijn beurt weer afgeveerd aan de bak. Met een beetje mazzel zijn de frame's van de stoelen in de bak zelf afgeveerd met rubbers. Bovendien zijn bij oude treinen (afhankelijk van de oorspronkelijke rijtuigklasse) de voering van de stoelen dikker. En zie: je krijgt een comfortabel geheel.

Bij nieuwe treinen, vooral bij lightrail materieel, zijn de wielen direct afgeveerd op de bak. Er is bijna geen sprake meer van draaistellen. Als ik de huidige stoelen zo bekijk zijn het nauwelijks meer dan met stof overtrokken plastic platen (zal wel iets met hufter-proof te maken hebben). De stoelen zijn meestal direct aangebracht op de vloer.

Treinstellen waarbij de bak zwevend is opgehangen tussen twee rijtuigen gedragen zich als twee-assige rijtuigen. En dat rijdt anders dan draaistel treinen en zeker minder comfortabel. Ga voor de aardigheid maar eens in een Combino tram zitten. Een trein met draaistellen is veel beter in staat om de bak de bocht in te begeleiden dan een trein met starre assen.

Ook in de ontwerpfase wordt soms met e.e.a. rekening gehouden. Bij het ontwerpen van de Engelse HST hield men bij voorbaat rekening met het feit dat op sommige doorgaande baanvakken in die tijd nog ongelaste rails lag. Tegenwoordig gaat men er van uit dat het spoor goed ligt, maar door de verregaande bezuinigingen....

[groningen]

Die nieuwe treinen in Duitsland hebben er ook last van. Persoonlijk vind ik de VIRM op het balkon (teveel) schommelen.

IC2 der wackelnde Zug (Youtube): https://www.youtube.com/watch?v=trfSiBVZgzw

[jcvjcvjcvjcv]

Kleinere wielen, kortere bakken

Bij dubbeldekkers speelt dan qua schommelen nog mee dat je veel verder van het 'draaipunt' zit; de massa is groter en zit verder van het draaipunt af.

Qua lage vloer; hmm, je kunt lokaal een lage vloer hebben en dan alsnog de boel fijn dempen bij het draaistel. Maar enkel hoge vloer (a la ICM) is natuurlijk makkelijker.

Keuze qua demping en vering is natuurlijk ook van invloed op het comfort. En wellicht is er wel een elandproef voor treinen waarop de eisen voor wegligging zijn aangepast

[FRAM-9390]

In begin jaren '80 was bij ons in Fryslân het schommelen ook actueel.
Het NS-personeel moest erg wennen aan de overgang DE's (Blauwe Engelen) naar de DM-stellen (de latere Wadlopers).
De DM's schenen meer te schommelen dan de voorgangers.

[gidjuh]

Dus zoals o.a. User 'Roberta' schetst, is het een en ander een technisch verhaal. Kan ik dat zo samenvatten, dat oude treinen op meer punten afgeveerd worden dan nieuwe treinen?
Want als dat het geval is, ligt het misschien ook aan de jacobsdraaistellen die tegenwoordig zo vaak gebruikt worden! Daadoor heeft een 'bak' namelijk maar twee wielen in plaats van vier. Speelt dat ook een rol?

[jcvjcvjcvjcv]

Nee, niet persé, hangt af van hoe de bevestiging op het draaistel is. Het is in principe mogelijk om de boel netjes in het midden van het draaistel te bevestigen. Als een bak bevestigd is boven een enkele as; ja, dan worden oneffenheden harder doorgegeven.